Como norma xeral a principal preocupación dos autónomos é aumentar ao máximo os seus ingresos, cousa que responde á lóxica mais elemental de quen trata de elevar a rendabilidade do seu negocio. Non obstante, non deben olvidar a importancia dos gastos xa que de iso dependerá que poidan reducir a factura fiscal.
Vamos a falar do IVE, tanto dos ingresos como dos gastos, así que daremos unhas claves sencillas para entender o funcionamento deste imposto e a repercusión que ten sobre a actividade económica.
O IVE dividese en dous tipos, segundo o papel que xoga para quen traballa con este imposto:
- Devengado (ou repercutido)
- Soportado (ou deducible).
O primeiro tipo de IVE, o devengado, fai referencia ao IVE que o autónomo cobra os seus clientes, mentras que o segundo, o soportado, é o IVE derivado das compras de bens ou servizos que realice o autónomo.
A xestión do IVE devengado (ou repercutido) non reviste excesiva dificultade. Tratase de aplicar o IVE correspondente en cada unha das facturas emitidas polo autónomo. Sen embargo, é no IVE soportado (ou deducible) no que xurden a maioría das dúbidas e problemas.
Requisitos para que o IVE soportado sexa deducible
A Facenda Tributaria permite aos autónomos desgravarse o IVE que pagan coa adquisición dos bens e servizos necesarios para o desenvolvemento da súa actividade profesional. Sen embargo, a dificultade estriba en saber cando o IVE pagado adquire a característica de deducible. A razón: os criterios dictados pola Administración non son tan claros como sería desexable.
Os requisitos e condicións, que con carácter xeral, debe cumprir un IVE soportado para ter a consideración fiscal de deducibles son os seguintes:
- Que estén vinculados á actividade económica desenvolta. É decir, que sexan propios da actividade.
- Que se encontren convenientemente xustificados.
- Que se encontren rexistrados na contabilidade que con carácter obrigatorio deben levar os contribuientes que desenvolven actividades económicas.
O primeiro destos requisitos refierese a que os gastos deben ser necesarios para a obtención dos ingresos do autónomo para poder ser considerados como deducibles. Evidentemente, esta consideración de necesarios dependerá da actividade que desenvolve o autónomo, e non será a mesma para un abogado que para alguén que se dedique a reformas do fogar.
En canto á xustificación dos mesmos, a Administración entende que soamente se garantiza se se dispón dunha factura dos mesmos debidamente desglosada. É importante remarcar que non se pode deducir o IVE dun tiket (a diferenza do que pasa co IRPF, onde os tikets poden ser considerados gasto). Neste sentido, o IVE ten un funcionamento moito mais reglado.
Por último, o requisito de contabilización é puramente formal, tratase de que as facturas recibidas estean debidamente contabilizadas no correspondente libro de rexistro, de maneira que o IVE contabilizado nun período cadre co que se declara no imposto dese mesmo período.
Ademais dos requisitos anteriormente mencionados, é importante remarcar tres puntos mais:
- A dedución do IVE debe realizarse antes de que pasen cuatro anos da emisión da factura ou se perderá o dereito á dedución.
- O IVE será deducible na proporción que o gasto esté afecto á actividade, é dicir, se un gasto está imputado ao 50% á actividade, o IVE correspondente so será deducible ao 50%.
- Se se realizan duas actividades económicas con distintos tipos de IVE e unha delas está exenta, debes aplicar a prorrata do IVE, que determina o porcentaxe do IVE soportado que se pode deducir.
Gastos deducibles no IVE
A continuación analizamos os gastos mais frecuentes dos autónomos e a súa repercusión para o IVE:
- Consumos de explotación: o IVE soportado neste tipo de gasto será deducible se cumple os requisitos vistos anteriormente. Baste decir a este respeto que cando se compran materiais para o desenvolvemento da actividade o IVE que se soporta na compra é plenamente deducible. Tamén será deducible o IVE das actividades accesorias, como poidera ser o que cobra o trasportista polo transporte dos mesmos.
- Soldos e Seguridade Social: este tipo de gasto está exento do IVE, polo que non require maior análise.
- Arrendamentos e cánones: é un tipo de gasto moi frecuente. Cando se trata de alquileres suxetos o IVE, éste será deducible. Recordemos que se un autónomo está dado de alta da súa actividade no seu domicilio, e éste é de alquiler, poderá deducirse como gasto unha parte da base impoñible do alquiler, pero non o IVE. Concretamente, poderá deducirse a parte proporcional ao porcentaxe do piso que rexistrase na Axencia Tributaria como dedicado á actividade. Outro exemplo, se cabe mais aclaratorio, sería o pago dun alquiler polo local onde se exerce a actividade económica (xa sexa despacho, taller, bar,…), neste caso o pago sí que leva o IVE e se podría deducir na súa totalidade.
- Servizos de profesionais independentes: este tipo de gasto case siempre levará a oportuna factura e se está suxeto o IVE (que nos podremos deducir). Os exemplos más típicos destes servizos son os honorarios de economistas, avogados, auditores ou notarios.
- Outros servizos exteriores: o IVE deste tipo de gasto é deducible na medida en que o sexan os gastos. Entre os mais habituis cabría destacar os suministros, a publicidade ou o consumo de teléfono.
- Tributos fiscalmente deducibles: estes tributos non soen levar o IVE, non obstante, hai algúns prezos públicos que si están suxetos a este imposto. Tal é o caso do canon de recollida de residuos cuio IVE sería deducible.
- Gastos financeiros: pola súa natureza non levan IVE.
- Bens de Inversión: o IVE dos bens que pola súa natureza e importe deben amortizarse, tamén é deducible e a diferenza do que ocorre co gasto do IRPF, o IVE é deducible en el periodo en que se realiza la compra del bien. De este modo, si se compra un equipo informático de 1.000€ de base imponible y 180€ de IVA, los 180 los podremos deducir en el trimestre en que realicemos la compra, mientras que las base imponible la tendremos que amortizar a lo largo de varios periodos en el impuesto el IRPF.
Especial atención merece o caso dos vehículos afectos á actividade. Por norma xeral entendese que o IVE dos vehículos podose deducir ao 50%, como tamén ocorre co IVE dos gastos relacionados co mesmo (provinte de reparacións, carburante, revisións, etc.). Este 50% é un porcentaxe aceptado pola Axencia Tributaria como válido sen requerir que se xustifique explícitamente, non obstante, cada contribuinte pode imputar o porcentaxe que desexe sempre que poida probalo ante a Administración. Como exceción á norma anterior, a AEAT acepta a dedución do 100% do vehículo en determinadas actividades para as que o uso do vehículo se considera fundamental (p.e. taxista, autoescola ou transporte de mercancías).
Por último, xa para finalizar, engadir que ademais dos tipos de gasto anteriormente comentados, existen outros gastos fiscalmente deducibles, que tamén poderán ser obxecto de deducción en canto ao IVE. Dentro deste conceto figuran todos os gastos que, tendo o carácter de fiscalmente deducibles, non figuren expresamente recollidos nas anteriores rúbricas. A título de exemplo pode citarse a compra de libros, a suscripción a revistas profesionais ou adquisición de bens non amortizables, sempre que teñan relación directa coa actividade.